تست نوار قلب

تست نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (ECG, EKG) یکی از روش‌های مدرن در زمینه پزشکی برای مانیتور و تحلیل مشکلات مربوط به قلب است که در شرایط خاص برای بیماران تجویز می‌شود تا تمامی موارد جهت چکاپ سلامت قلب بررسی گردد.
تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا تمامی نکات مربوط به این تست را بررسی کنیم و بدانیم که بهترین زمان برای مراجعه به پزشک جهت چکاپ قلب چه زمانی است.

تست نوار قلب چیست؟

الکتروکاردیوگرافی در واقع همان فرآیند تولید الکتروکاردیوگرام است که کاملا غیر تهاجمی بوده و فعالیت الکتریکی قلب را در یک بازه زمانی مشخص از طریق الکترودهایی که بر بدن قرار می‌گیرد، نشان می‌دهد. این فرآیند اطلاعاتی راجع به ضربان قلب، ریتم آن و مسیرهایی که در آنها الکترودها هدایت شده‌اند را به خوبی نشان می‌دهد. به طور کلی می‌توان گفت که تست نوار قلب تمامی تغییرات الکتریکی را هنگام دپلاریزاسیون و رپلاریزاسیون عضله قلب نشان می‌دهد.

الکتروکاردیوگرافی چگونه انجام می‌شود؟

قلب ما از طریق پالس‌های الکتریکی فعالیت خود را در بدن ما انجام می‌دهد و از همین طریق خون را به سراسر بدن پمپاژ می‌کند. این پالس‌های الکتریکی تغییرات ولتاژ کوچکی را بر سطح پوست ایجاد می‌کنند که با تجهیزات مخصوص، قابل تشخیص است. تمامی این تغییرات به وسیله چست الکترودهایی (Chest Electrode) که بر روی بدن بیمار چسبانده شده است، کاملا ثبت و ضبط شده و در مانیتور مخصوص به پزشک معالج نشان داده می‌شود. این نتایج که به شکل امواج بر روی صفحه مانیتور نشان داده می‌شوند، کمک زیادی به پزشک جهت تشخیص مشکلات قلبی می‌کند.

مواردی که که ECG بر مانیتور نشان می‌دهد:

چست الکترودها چندین مورد را بر صفحه نمایش نشان می‌دهند که این موارد عبارتند از:

• موج P: نشان دهنده دپلاریزاسیون دهلیزی است که تمامی انقباض‌های مربوط به دهلیزها را نشان می‌دهد.
• مجموعه موج‌های QRS: نشان دهنده دپلاریزاسیون بطنی است که تمامی انقباض‌های مربوط به بطن‌ها را نشان می‌دهد.
• موج T: نشان دهنده رپلاریزاسیون بطنی است که در حال آماده شدن برای انقباض یعدی است.
• موج U (در صورت وجود): این یک موج اضافی در تست نوار قلب است که در برخی موارد بعد از موج T نمایش داده می‌شود و احتمالا نشان دهنده یکی از این موارد است: پرکاری تیروئید، هیپرکلسمی، هیپرکالمی، هیپرتروفی بطن و …

 

تست نوار قلب چگونه انجام می شود؟

مراحل انجام تست نوار قلب به صورت زیر است:

• آماده سازی بیمار: بیمار باید قبل از انجام این تست، بدن خود را شِیو کرده تا موهای بدن بیمار مانع ارسال سیگنال نشود. همچنین از هیچ گونه اکسسوری، ساعت و وسایل فلزی نباید استفاده کند. پس از آن بر روی تخت مخصوص دراز کشیده و آماده انجام تست می‌شود.
• پس از آن چست الکترودها توسط متخصص بر قفسه سینه بیمار، دست‌ها و پاهای وی چسبانده می‌شود.
• چست الکترودها به دستگاه ECG به وسیله سیم‌های مخصوص متصل شده و آماده نمایش اطلاعات می‌شود.
• دستگاه ECG تنها چند ثانیه پس از اتصال، شروع به دریافت پالس‌های الکتریکی قلب بیمار می‌کند.
• در آخر نتیجه تست علاوه بر مانیتور، قابل چاپ بر کاغذ گراف می‌باشد.

انواع تست نوار قلب

الکتروکاردیوگرافی انواع مختلفی دارد که به بررسی آنها می‌پردازیم:

• تست نوار قلب در حالت استراحت: این تست در حالتی از بیمار گرفته می‌شود که بر روی تخت بیمارستان (درمانگاه یا کلینیک) دراز کشیده و چست لید‌ها بر بدن وی قرار می‌گیرند.
• تست استرس: این تست زمانی انجام می‌شود که بیمار بر یک تردمیل یا دوچرخه پزشکی در حال حرکت است و ضربان قلب وی در حالت فعالیت و استراحت بررسی می‌شود.
• تست نوار قلب با استفاده از هولتر: در این تست، یک دستگاه قابل حمل به نام هولتر، به گردن بیمار آویخته شده و طی 24 تا 48 ساعت، ضربان قلب وی را در حالات مختلف ضبط می‌کند. پس از آن پزشک معالج نتایج دستگاه را بررسی کرده و به بیمار اطلاع می‌دهد. (در نمونه دیگر از این تست، این دستگاه حدودا 30 روز همراه بیمار خواهد بود و تنها نتایج مشکلات و حملات ثبت خواهد شد)

چرا تست نوار قلب از اهمیت زیادی برخوردار است؟

انجام تست الکتروکاردیوگرام برای تشخیص و حتی پیشگیری از موارد زیر امری ضروری است:

• آریتمی: ضربان قلب نا‌‌منظم، ضربان بالا (غیر طبیعی)، ضربان قلب پایین (غیر طبیعی)
• سکته قلبی (Myocardial Infarction یا MI): این تست به راحتی علائم سکته قلبی احتمالی را تشخیص داده و حتی از سکته‌های پیشین گزارش نشان می‌دهد.
• بیماری عروق کرونر (Coronary Artery Disease یا CAD): باریک شدن یا انسداد عروق کرونری قلب که منجر به ایسکمی (عدم خون رسانی) می‌شود؛ که این امر در این تست به وضوح مشخص می‌شود.
• نارسایی قلبی: علائم این مسئله به وضوح در نوار قلب مشخص می‌شود.
• ناهنجاری ساختاری قلب: مثل بزرگ شدن و … کاملا قابل تشخیص است.

نتایج تست نوار قلب

تست الکتروکاردیوگرام، با توجه به وضعیت سلامت افراد می‌تواند نتایج مختلفی داشته باشد. در اینجا به توضیح مختصر در مورد نتایج این تست می‌پردازیم.

نتایج نرمال که نشان دهنده سلامت وضعیت قلب هستند:

• ضربان قلب طبیعی که بین 60 تا 100 ضربان در دقیقه است.
• موج‌های پیوسته p در ادامه موج های QRS و T

نتایج غیر طبیعی که نشان دهنده وجود یک مشکل در وضعیت قلب و عروق هستند:

• برادی‌کاردی (Bradycardia): که نشان دهنده ضربان قلب پایین‌تر از 60 عدد در دقیقه است.
• تاکی‌کاردی (Tachycardia): که نشان دهنده ضربان قلب بالاتر از 100 عدد در دقیقه است.
• آریتمی: بی نظمی ضربان قلب
• تغییرات بخش ST: این بخش می‌تواند نرمال، Elevated یا Depressed باشد که نشان دهنده انسداد در شریان کرونری است.
• موج‌های غیر طبیعی: تمامی تغییرات غیر طبیعی در شکل موج، سایز و زمان موج‌های P و QRS نشان دهنده مشکلات قلبی است.

 

عوارض تست نوار قلب

تست الکتروکاردیوگرام عوارض و محدودیتی برام انجام ندارد. اما این 2 مورد را در نظر داشته باشید:

• در این تست تمامی مشکلات قلبی مورد بررسی قرار می‌گیرد اما ممکن است برخی از موارد مشاهده نشود و نیاز به آزمایش‌های بیشتر باشد.
• برخی افراد که پوست بسیار حساسی دارند ممکن است به الکترودها واکنش نشان دهند.

 

دستگاه الکتروکاردیوگراف دنا

این دستگاه یکی از کامل‌ترین دستگاه‌های تست نوار قلب می‌باشد. دستگاه الکتروکاردیوگراف دنا مدل DG-7000 کاملا PC-base بوده و برای راحتی هرچه بیشتر بیمار و کادر درمان طراحی و تولید شده است.

این دستگاه با ذخیره اطلاعات و نتایج حاصل از تست نوار قلب بیمار، پزشک و کادر درمان را در بررسی بهتر و دقیق‌تر راهنمایی می‌کند.

همچنین از طریق WiFi و USB به کامپیوتر متصل شده و با استفاده از چاپگرهای معمولی، نتیجه تست را به چاپ می‌رساند.

 

 

از دیگر قابلیت‌های این دستگاه به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

• تله کاردیولوژی
• امکان مشاهده نوار قلب بیمار از داخل بیمارستان (در مواقعی که بیمار در آمبولانس بوده و امکان دسترسی سریع به وی مقدور نمی‌باشد)
• قابلیت ارسال نتیجه نوار قلب برای پزشک خارج از بیمارستان
• قابلیت مشاهده نوار قلب از طریق تلفن همراه
• قابل استفاده در آمبولانس